Η αναγνώριση παιδιού εκτός γάμου είναι μια διαδικασία που αφορά χιλιάδες γονείς στην Ελλάδα. Επηρεάζει όχι μόνο το νομικό καθεστώς του παιδιού, αλλά και την γονική μέριμνα, την επιμέλεια και την πρόσβαση σε επιδόματα.
Σε αυτόν τον οδηγό της SK Advisors, θα μάθεις:
- Πώς γίνεται η αναγνώριση παιδιού εκτός γάμου
- Τι ισχύει για την επιμέλεια και τη γονική μέριμνα
- Ποια δικαιώματα έχει ο πατέρας και η μητέρα
- Πώς επηρεάζεται η λήψη επιδομάτων
1. Πότε ένα παιδί θεωρείται εκτός γάμου
Παιδί εκτός γάμου θεωρείται:
- Όταν οι γονείς δεν έχουν τελέσει γάμο μεταξύ τους κατά τη σύλληψη ή τη γέννηση
- Δεν ισχύει αυτόματα η πατρότητα, παρά μόνο η μητρότητα με τη γέννηση
✅ Η πατρότητα αναγνωρίζεται μόνο με εκούσια αναγνώριση ή δικαστική απόφαση
2. Πώς γίνεται η αναγνώριση
Υπάρχουν δύο τρόποι:
Α. Εκούσια αναγνώριση:
- Ο πατέρας προσέρχεται στο Ληξιαρχείο ή σε συμβολαιογράφο και δηλώνει την αναγνώριση
- Συχνά συντάσσεται ιδιωτικό συμφωνητικό με τη μητέρα για επιμέλεια/επικοινωνία
Β. Δικαστική αναγνώριση:
- Η μητέρα ή το παιδί (με εκπρόσωπο) υποβάλλει αγωγή για αναγνώριση πατρότητας
- Αποφασίζει το δικαστήριο
❗ Αν ο πατέρας δεν συμφωνεί ή δεν συνεργάζεται, η αναγνώριση μπορεί να γίνει με τεστ DNA και δικαστική απόφαση
3. Τι ισχύει για τη γονική μέριμνα και την επιμέλεια
- Μετά την αναγνώριση, οι γονείς μπορούν να αποκτήσουν από κοινού γονική μέριμνα, κατόπιν δήλωσης ή με απόφαση δικαστηρίου
- Αν δεν υπάρξει συμφωνία, η επιμέλεια παραμένει στη μητέρα
💡 Μετά το 2021, ο νόμος ενθαρρύνει τη συνεπιμέλεια, ακόμη και εκτός γάμου, αν αυτό είναι προς το συμφέρον του παιδιού
4. Δικαιώματα του πατέρα μετά την αναγνώριση
Ο πατέρας:
- Αποκτά δικαιώματα επικοινωνίας, επιμέλειας και συνεισφοράς στη λήψη αποφάσεων
- Υποχρεούται σε διατροφή αν δεν συγκατοικεί με το παιδί
- Μπορεί να αιτηθεί συνεπιμέλεια ή εναλλασσόμενη κατοικία μέσω δικαστηρίου
5. Ποια επιδόματα επηρεάζονται από την αναγνώριση
Η αναγνώριση μπορεί να επηρεάσει:
Α. Επίδομα παιδιού Α21:
- Δικαιούχος είναι ο γονέας που δηλώνει το παιδί στην Ε1
- Η αναγνώριση δεν συνεπάγεται αυτόματα δικαίωμα στο επίδομα για τον πατέρα
Β. Επίδομα μονογονεϊκής οικογένειας:
- Αν υπάρχει αναγνώριση και κοινή επιμέλεια, παύει να θεωρείται μονογονεϊκή η οικογένεια
Γ. Φορολογικές ελαφρύνσεις:
- Το παιδί μπορεί να θεωρείται εξαρτώμενο μέλος και για τους δύο γονείς – εφόσον υπάρχει κοινή επιμέλεια
6. Πώς δηλώνεται το παιδί στη φορολογική δήλωση
- Αν η επιμέλεια είναι αποκλειστικά της μητέρας, το παιδί δηλώνεται μόνο στο Ε1 της μητέρας
- Αν υπάρχει κοινή επιμέλεια, τότε:
- Το παιδί δηλώνεται και από τους δύο γονείς, ως εξαρτώμενο μέλος
- Τα επιδόματα εξακολουθεί να τα λαμβάνει μόνο ένας γονέας (συνήθως η μητέρα)
7. Τι ισχύει για σύνταξη, ΕΦΚΑ και κοινωνικά δικαιώματα
Μετά την αναγνώριση:
- Το παιδί μπορεί να ασφαλιστεί στον ΕΦΚΑ ως προστατευόμενο μέλος και των δύο γονέων
- Μπορεί να λαμβάνει συντάξεις χηρείας ή επιδόματα πολυτεκνίας (αν υπάρχουν άλλα τέκνα)
- Δικαιούται κοινωνικά τιμολόγια και άλλες παροχές
8. Συχνές ερωτήσεις (FAQ)
Πρέπει η μητέρα να συμφωνήσει για να γίνει η αναγνώριση;
Ναι, για εκούσια αναγνώριση. Αν διαφωνεί, ο πατέρας πρέπει να προσφύγει δικαστικά.
Με την αναγνώριση αποκτά αυτόματα ο πατέρας επιμέλεια;
Όχι – απαιτείται δήλωση κοινής επιμέλειας ή δικαστική απόφαση
Πώς τεκμηριώνεται η αναγνώριση για επιδόματα και φορολογικά;
Μέσω ληξιαρχικής πράξης αναγνώρισης και πιστοποιητικού οικογενειακής κατάστασης
9. Πώς σε βοηθά η SK Advisors
Η ομάδα μας:
- Αναλαμβάνει τη νομική και διαδικαστική καθοδήγηση για την αναγνώριση
- Υποστηρίζει φορολογικά και λογιστικά ζητήματα μετά την αναγνώριση
- Ελέγχει τον κατάλληλο τρόπο δήλωσης για επίδομα και φοροαπαλλαγές
- Συνεργάζεται με δικηγόρους και συμβολαιογράφους για να έχεις πλήρη ασφάλεια σε κάθε βήμα
🟢 Συμπέρασμα
Η αναγνώριση παιδιού εκτός γάμου δεν είναι μόνο μια νομική πράξη, αλλά και μια πρακτική διαδικασία που επηρεάζει τα δικαιώματα, τις παροχές και τη ζωή των γονέων και του παιδιού.
Η SK Advisors είναι δίπλα σου για να διασφαλίσει ότι όλα θα γίνουν σωστά, με συμβουλευτική, νομική και φορολογική στήριξη, χωρίς καθυστερήσεις ή απώλειες δικαιωμάτων.
